Τα πολύτιμα δώρα του Ιωάννη Καποδίστρια και ο δημιουργός τους Jean Francois Bautte

Γενεύη 23 Μαρτίου 1827

Δύο μικρά κουτιά επισμαλτωμένα, το ένα αυτό που είχα διαλέξει, το άλλο αυτό που αρχίσατε να εμπνέεστε.

Δύο μικρά ρολόγια, όπως αυτό που είδα στον οίκο σας προχθές. Θα είναι εξοπλισμένα από μια μικρή αλυσίδα από την οποία θα εξαρτώνται και ένα σκέπασμα όλα επισμαλτωμένα. Δύο καρφίτσες, για άνδρα καθώς πρέπει, πολύ καλού γούστου. Θα με υποχρεώσετε καλέ μου Bautte να μου στείλετε τα αντικείμενα στη διεύθυνση των κυρίων Blanc Colin et Couperes, στη διεύθυνση d΄Arbois 33, στις 15 με 20 του Απρίλη, εποχή που μια επαρχιώτισσα από τις γνωριμίες μου, φεύγει για τη Γερμανία και για να αναλάβει αυτές τις αποστολές. Παρακαλώ να μου στείλετε επίσης τον λογαριασμό.

Δεχθείτε τη φιλία μου

                                                                                 Ι.Καποδίστριας

Τάφος με θέα

"Τάφος με θέα, ο τάφος του Ποιητή", μου είπε, "Τι όμορφος νεκρός ο ποιητής των αιώνων!!" - Ω Αναστασία, τώρα που εκείνος ηττήθηκε, τώρα που εκείνος χάθηκε απ' εμπρός μας, ω, Αναστασία, καλή μου εσύ, πόσο φοβάμαι! Όσο κι αν αισιόδοξα πορεύομαι μέσα στο σύμπαν, πόσο φοβάμαι για το γήινο μέλλον των παιδιών!! Πόσο φοβάμαι μέσα στο πλήρως μολυσμένο από τους υπανθρώπους γήινο περιβάλλον!! Η Αναστασία με φίλησε τρυφερά... - Μη φοβάσαι, ορέ. Εγώ, Άνθρωπος ΘεοΔιάβολος ήδη είμαι! μου είπε. Κουβαλητές πολιτισμού καινούργιου εμείς θα γίνουμε. Στην επόμενη ανθρωπότητα, όλα απ' αρχής θα γίνουν. Θα οδηγήσουμε στην υπερποίηση τον κόσμο. Ο Ντέρακ στην πέρα γωνία του μηδενός, απέναντι από τον τάφο των ποιημάτων, έκλαιγε, κρατώντας στα χέρια ανενεργή προς ώρας τη μεγαλειώδη εξίσωσή του. - Κλαίει ο Θεός, είπε η Αναστασία και δάκρυσε κι αυτή. Την αγκάλιασα και φύγαμε προς αναζήτηση σπηλαίου. Ένας Ποιητής, ένας επιστήμονας, μια κουκουβάγια, ένας σκύλος, ο όφις και ο χαφιές, ο κύριος Κούφιος κι ο Ασβός ο Βρομερός, ο νανολαός κι άλλοι πολλοί καλοί και κακοί, όλοι μαζί ζουν αρμονικά σ' ένα ανάλγητο κράτους δικαίου, που διαθέτει μπουλντόζες πολλές για την επιβολή του Νόμου. Ο Ποιητής παλεύει το κράτος φτιάχνοντας το εμβόλιο κατά των αναγκών κι ο επιστήμονας υλοποιεί τη μεγαλειώδη εξίσωσή του πάνω στους άθλιους, μετατρέποντας το χώρο τους σε χρόνο. Παρ' όλ' αυτά το ανάλγητο κράτος επικρατεί. Επιτίθεται στους φέροντες καινά δαιμόνια. Μετατρέπει το σπίτι σε τάφο. Ευτυχώς που το σπίτι είχε θέα. Κι έγινε ένας πανέμορφος τάφος. Με απέραντη θέα προς τη μηδαμινότητα του σύγχρονου πολιτισμού, αλλά και με πολλήν ελπίδα για αναγέννηση μετά από την αυτοκαταστροφή του...

Τελευταία νέα από την Ιθάκη

Θεοί, ήρωες, νεράιδες, εραστές, φίλοι, καθάρματα, μπεσαλήδες και νταήδες ταξιδεύουν στα τρικυμισμένα νερά της ιστορίας και φτάνουν από τα χρόνια του Ομήρου στις μέρες μας, άλλοι σώοι και άλλοι ναυαγοί.
Πηνελόπη είναι μια νιόπαντρη γυναίκα που έχασε τον άντρα της στην Κατοχή· Αχιλλέας, ένας αξιωματικός του ’22 που άξιζε να μείνει αθάνατος· Καλυψώ, η ερωμένη της διπλανής πόρτας· Τηλέμαχος, ένα τσιγγανάκι που νοσταλγεί τον πατέρα του· Αθηνά, μια μητέρα-προστάτιδα για τα παιδιά της· Ελένη, η ωραία που πάντοτε θα αναστατώνει· Λαέρτης, ο Κολοκοτρώνης όταν σπαράζει για τον σκοτωμένο γιο του· Ελπήνορας, ένα άτυχο Κρητικόπουλο στους Βαλκανικούς πολέμους· Πολύφημος, ο λιχούδης μοναχός· Τειρεσίας, μια καπάτσα που λέει τα χαρτιά...
Καπετάνιος και σ’ αυτό το ταξίδι ο Οδυσσέας. Όμως ένας Οδυσσέας έκπληξη.

Της Αλμύρας Λόγια

Δύσκολο να πιστέψεις ιστορίες για παιχνίδια που έπαιξε η ίδια η ζωή. Πιο δύσκολο να χειριστείς τα λόγια των ανθρώπων που αφηγούνται τις περιπέτειές τους. Μα πιο επίπονο και ψυχοφθόρο είναι να καταγράψεις αλήθειες βγαλμένες από τα μύχια της ψυχής των ανθρώπων που τις βίωσαν.

Και στις δέκα ιστορίες, η αλήθεια έχει τον πρώτο λόγο. Αποζημίωση μεγάλη, η λύτρωση στο βλέμμα των πρωταγωνιστών μόλις τελειώνουν τις ιστορίες τους. Λύτρωση, που πιστεύω να νιώσει και ο αναγνώστης διαβάζοντας τις ιστορίες του βιβλίου. 

Απόσπασμα από το  βιβλίο

Εγκλουβή, χειμώνας του 1948.

Τραχύς, βαρύς και δύσκολος ο φετινός χειμώνας. Ο Φλεβάρης ετούτος φλεβίζει πραγματικά και προκαλεί προβλήματα στους αγρότες και τις οδικές συγκοινωνίες. Ο Εμφύλιος καλά κρατεί.
Η Εγκλουβή δίνει τη μάχη της επιβίωσης στα μέτωπα της βιοπάλης και του αγώνα. Πολλοί άντρες που έκαναν λάθος να είναι κομμουνιστές και αντιστασιακοί στοιβάζονται στις περιβόητες φυλακές της Λευκάδας και στα υγρά μπουντρούμια του βενετσιάνικου κάστρου. Σε αυτά μεταφέρονται όσοι προορίζονται για την εξορία.
Η Εγκλουβή,πρωτοπόρα και στις φυλακίσεις.Αύριο είναι ημέρα επισκεπτηρίου και όσοι έχουν δικούς τους στη φυλακή,
ετοιμάζονται να τους επισκεφτούν.
Ο Κώστας Θερμός - Τζίνος, είναι ένας από τους αγωνιστές κρατούμενους που προορίζεται για την εξορία.
Η γυναίκα του Λουκία και οι κόρες τους Αγγελική και Ελπινίκη βρίσκονται στην Παλαιοκατούνα για να μαζέψουν τις ελιές.
Πολλοί κάτοικοι της Εγκλουβής, που έχουν κτήματα δικά τους ή σεμπρικά, μετακομίζουν αυτή την εποχή στο όμορφο αυτό χειμαδιό. Κι επειδή δεν έχουν κανονικά σπίτια, μένουν σε ερειπωμένα κτίσματα, τα γνωστά αχούρια.

Στο αχούρι - χώρος ενιαίος για ανθρώπους και ζώα-,οι τρείς γυναίκες πήραν την είδηση για το μεθαυριανό επισκεπτήριο
στις φυλακές και ετοιμάζονται να ανέβουν στην Εγκλουβή και από εκεί την άλλη μέρα να επισκεφθούν τον αγωνιστή σύζυγο και πατέρα.

17 Φλεβάρη 1948. Η ημέρα ξημέρωσε πολύ αγριεμένη, λες και ήθελε να τιμωρήσει ή να εκδικηθεί κάποιους.Το χιόνι άρχισε να πέφτει και να στρώνει τους δρόμους. Η Λουκία σαμάρωσε το γαϊδουράκι της, φόρτωσε τα σακούλια με τα λιγοστά υπάρχοντά τους, πήρε τις κόρες της και ξεκίνησε για το σπίτι τους στην Εγκλουβή - μακρινή διαδρομή, δύο ώρες δρόμο. Το χιόνι δυναμώνει και όσο περνάει η ώρα μετατρέπεται σε χιονοθύελλα, δεν έχει σκοπό να καταλαγιάσει η χιονόπτωση.

Σκοτεινιάζει και γρήγορα αυτή την εποχή. Η Λουκία δεν σταματά να προσεύχεται και παρακαλάει να τους δώσει δύναμη ο Θεός να φτάσουν στον προορισμό τους. Μα ο δρόμος αντί να μαζεύει, συνεχώς ξεμακραίνει. Το γαϊδουράκι λαχανιάζει, σκοντάφτει και δυστυχώς εγκαταλείπει. Η αγωνία γίνεται φόβος για τη Λουκία. Τα κορίτσια, που φορτώνονται και τα σακούλια με τα υπάρχοντα, αδυνατούν να προχωρήσουν. Ο χιονίάς αγριεύει, λες και έβαλε στόχο να σπείρει τον τρόμο, λες κι έγινε σύμμαχος των φασιστών και των δωσίλογων και βασανίζει τους συγγενείς των «κακοποιών» αγωνιστών, που στοιβάζονται σαν ζώα στις φυλακές της ντροπής.

«Μάνα αποκάμαμε», ακούστηκαν τα κορίτσια, «δεν αντέχουν άλλο τα πόδια μας».

«Κουράγιο, κοπέλες μου, φτάσαμε έξω απ΄το χωριό»

Τους έδωσε λίγες σταφίδες, που είχαν απομείνει στην τσέπη της ποδιάς της, τις σκέπασε με ό,τι μπορούσε και ξεκίνησε μόνη της να φωνάξει βοήθεια.

Αναθάρρησε η Λουκία μόλις αντίκρισε τα πρώτα σπίτια του χωριού. Όμως τα παγωμένα πόδια της την πρόδωσαν. Δεν μπορούσε να κάνει ρούπι και σε κάποιο παραπάτημα χτύπησε κι έσπασε το πόδι της. Άρχισε να φωνάζει: «Βοήθεια», μα ποιος να την ακούσει μέσα στον χιονιά. Οι κάτοικοι είχαν κουρνιάσει από νωρίς στα σπίτια τους, δεν τολμούσαν να ξεμυτίσουν μ΄αυτή τη θεομηνία.
Έσφιξε τα δόντια της και φώναξε όσο πιο δυνατά μπορούσε.

Κάποια στιγμή, η φωνή της άρχισε να την εγκαταλείπει. Η απελπισία, έκδηλη στο πρόσωπό της.Τραβούσε τα μαλλιά της κι έμπηξε τα νύχια στα μάγουλά της.

«Βοήθεια,χάνω τα παιδιά μου».

Στα μάτια της άσπρισαν τα πάντα και δεν ήταν απ΄το χιόνι. Χάθηκε από μπροστά της το χωριό,βυθίστηκε στο λευκό του πάπλωμα. Τώρα πια χάθηκαν όλα.

Ξύπνησε η Εγκλουβή καταπλακωμένη από το χιόνι. Άγριο το ξύπνημα και απότομο, και το τοπίο καταπλάκωσε και τις καρδιές των ανθρώπων.
Φριχτό και ανομολόγητο το θέαμα. Τραγωδία, που έγραψε η ίδια η ζωή και που κανένας τραγικός δεν θα μπορούσε να συλλάβει.
Θρήνος και κοπετός.

Βρήκαν τη μάνα ξεμαλλιασμένη. Στα παγωμένα χέρια της κρατούσε σαν λάφυρο απελπισίας τις τούφες των μαλλιών της. Γρατζουνιές και αίματα παγωμένα, και η αγωνία αποτυπωμένη στο τραγικό πρόσωπο. Τα μάτια της ορθάνοιχτα, στραμμένα προς το μέρος όπου άφησε απαγκιασμένες τις κόρες της.
Λίγα μέτρα πιο πέρα, βρήκαν τις δύο αδερφές μαρμαρωμένες και σφιχταγκαλιασμένες. Η αγωνία ήταν ζωγραφισμένη στα παιδικά μουτράκια τους. Κι έφυγαν άδοξα, ντυμένες στο άσπρο νυφικό που τους έραψε το φονικό χιόνι.

Κάποιοι είπαν την άλλη μέρα πως σαν κάτι ν΄άκουσαν μέσα στη νύχτα, μα νόμισαν πως ήταν το ουρλιαχτό λύκων, που βγήκαν σεργιάνι να βρουν την τροφή τους.

Και η Λουκία ξεκίνησε να βρει τον Αιμίλιο και τον Σταύρο, τ΄αδέρφια της που δολοφονήθηκαν από ντόπιους δωσίλογους, υπηρέτες των Γερμανών κατακτητών.

Στο υγρό κελί του κάστρου, ο Κώστας περίμενε να δει και να αποχαιρετήσει τα παιδιά και τη γυναίκα του. Το επισκεπτήριο κόντευε στο τέλος του και δεν εμφανιζόταν κανείς. Φίδια των έζωσαν και το μαντάτο δεν άργησε να μαθευτεί.

Κι όμως άντεξε ο Κώστας. Έγινε θηρίο και γιγαντώθηκε απ΄τον άδικο πόνο. «Ίσως να φταίει κι ο καθαρός αέρας της Γυάρου», έλεγε χαριτολογώντας. «Συνεχίζω να ζω. Για την ψυχή των παιδιών μου,για τη θυσία της γυναίκας μου, για του κόμματος την τιμή», μονολογούσε.

Κάθε φορά που ο περίπατος με φέρνει στη θέση Λυμπιά, ριγώ και δακρύζω βλέποντας την αναθηματική στήλη και διαβάζοντας:
«Τιμή και μνήμη στη Λουκία Θερμού,ετών 41, και στις κόρες της Αγγελική, ετών 14, και Ελπινίκη, ετών 11, που τραγικά παγίδεψε η χιονοθύελλα, στις 17 Φλεβάρη του 1948, και σε όλες τις γυναίκες που στήριξαν τους εθνικούς και κοινωνικούς αγώνες».

Το παράπονο του Φλεβάρη

Δεν φτάνει που σακάτη με βαφτίσανε,
που μου ΄κλεψαν τις κόρες μου, τις μέρες,
με εγκλήματα ανάλγητα με φόρτωσαν
εκείνοι που αίμα αδελφικό δεν χόρτασαν
κι είχανε για παιγνίδι τους τις σφαίρες.

Πως να ξεπλύνω την ανείπωτη ντροπή,
το πληγωμένο πρόσωπο της μάνας;
Ανέσπα τα μαλλιά της και παγώσανε
μαζί με το αίμα σχήμα πόνου δώσανε
και χρώμα θρήνου στο τραγούδι της καμπάνας.

Ποιος γλύπτης τραγικός τάχα να σμίλεψε
δάκρυα παιδιών που μοιάζουν σταλακτίτες;
Σε προσωπάκια τρυφερά, σε χείλη αφίλητα,
γόοι πικροί σε στόματα αμίλητα,
εικόνες που δεν μάντεψαν ακόμη κι οι προφήτες.

Το άπειρο πλήθος των εντόμων

Τα έντομα, από τους αρχαιότερους οντογονικά οργανισμούς, έχουν στενά συνδεθεί με το ανθρώπινο είδος τόσο για καλό όσο και για κακό. Χωρίς τα έντομα που γονιμοποιούν τα φυτά, δε θα μπορούσε να εξασφαλισθεί η τροφή των ανθρώπων. Αντιθέτως, άλλα έντομα μεταδίδουν επιδημικά νοσήματα με τεράστιους αριθμούς θυμάτων. Όμως εδώ «Το άπειρο πλήθος των εντόμων» εξετάζεται από τη γλωσσική, τη γραμματολογική και τη λαογραφική πλευρά. Η γλώσσα μας έχει από τον κόσμο των εντόμων μεγάλο ονοματολογικό πλούτο, αλλά και πλήθος παράγωγων λέξεων και μεταφορικών χρήσεων. Μεγάλος πλούτος σχετικός με τα έντομα ανευρίσκεται επίσης σε νεοελληνικές παραδόσεις, αινίγματα, παροιμίες, ξόρκια κ.λπ. Τελικά οι πολιτιστικές αναφορές στον κόσμο των εντόμων είναι εντυπωσιακά πολλές και ενδιαφέρουσες.

ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ 1860-1953 (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ - 1901-1915)

Ένα εκπληκτικό αρχείο θεατρικών γεγονότων της περιόδου 1901-1915. Η πολιτιστική ζωή της Ζακύνθου ξετυλίγεται στις σελίδες αυτού του βιβλίου, χαρίζοντας στους αναγνώστες του πλούσιο φωτογραφικό υλικό από παραστάσεις, ηθοποιούς της εποχής και αποσπάσματα σχετικής αρθρογραφίας.

Το μυστικό του λεβάντε

Ένα μυθιστόρημα για την Κατοχή στην Ζάκυνθο. Μια ιστορία που αναδεικνύει τις αξίες της αγάπης, της αυτοθυσίας και της ανθρωπιάς.

"Την είδα πρώτη φορά να κατεβαίνει από ένα λαντό, όταν ήρθαν οικογενειακώς στα Πηγαδάκια. Ο χρόνος πάγωσε, δεν είχα ξαναδεί τίποτα πιο όμορφο στη ζωή μου. Τα μάτια της παιχνιδιάρικα, με μια σαγηνευτική μελαγχολία με προκαλούσαν να παίξω μαζί τους.

Εκείνη τη στιγμή γεννήθηκε ο έρωτάς μου για τη Βιολέτα. Ζήσαμε τη νεότητά μας στα χρόνια του Β' Παγκόσμιου Πολέμου στη Ζάκυνθο, σε μια εποχή που σημαδεύτηκε από την Κατοχή, ένα ναυάγιο στην Αδριατική και μια δολοφονία...

Κυνηγημένοι από τα στερεότυπα, ήμασταν αναγκασμένοι να κρύβουμε την αγάπη μας, μιας και πιστεύαμε σε διαφορετικούς θεούς. Εμείς όμως ξέραμε ότι οι θεοί μας μηχανεύτηκαν έναν ολόκληρο πόλεμο για να γνωριστούμε και μετά να μας χωρίσουν.

Ωστόσο, δεν θα υποκύπταμε σε καμία θεϊκή εντολή και σε κανέναν ανθρώπινο νόμο. Η Βιολέτα ήταν το φως που γέμισε την καρδιά μου, ο λεβάντες που μου χάιδεψε την ψυχή. Ο θησαυρός μου, η Βιολέτα μου, ήταν το εισιτήριό μου για την αθανασία, το θαύμα που θα έσωζε τις αναμνήσεις μου, όταν θα τις απειλούσε η λήθη..."

Ο Παντελής βρίσκεται αντιμέτωπος με συμβάντα που σχετίζονται με το παρελθόν της οικογένειάς του στη Ζάκυνθο του 1940. Μέσα από το ημερολόγιο του παππού του θα ταξιδέψει στο παρελθόν, θα νιώσει τη βαναυσότητα των δυνάμεων κατοχής αλλά και τη γενναιότητα των απλών ανθρώπων. Θα περπατήσει στο μονοπάτι της Σαρτζάδας στα χνάρια ενός ανεκπλήρωτου έρωτα και θα ανακαλύψει έναν μυστικό «θησαυρό»…

Το οθωμανικό υδραγωγείο της Αγίας Μαύρας

Το οθωμανικό υδραγωγείο της Αγίας Μαύρας - Τσερές Σπ. Δημήτρης

Μια λεπτομερής μελέτη, διανθισμένη με σκίτσα και φωτογραφίες, που αποκαλύπτει αδιερεύνητες μέχρι τώρα πτυχές της πολύχρονης ιστορίας του.

«Από παιδί έβλεπα μέσα στη laguna αυτές τις τεράστιες βυθισμένες πέτρες –πότε να τις κρύβει η μπασιά και πότε να αναδύονται με τη ρήχη– με τους γλάρους να κάθονται πάνω τους σε παράταξη, έτοιμοι για εφόρμηση. Ποτέ κανείς δεν μου είπε τι είναι – σημείο άμβλυνσης της συλλογικής μνήμης… Κάθε φορά που τις έβλεπα με ερέθιζε η σκέψη ότι έχω μπροστά μου τα απομεινάρια του πιο παλιού, μετά το Κάστρο, εγχώριου μνημείου, που μας έχει αφήσει τόσο απτά, τόσο εκτεταμένα και τόσο εκτεθειμένα στην κοινή θέα ίχνη… Πίσω από όλα αυτά, αθέατη αλλά παρούσα, η νοσταλγία επιστροφής στον προνομιακό τόπο και χρόνο της παιδικής σου ελευθερίας – με άλλα λόγια η επίπονη προσπάθεια να επανατοποθετήσεις τον εαυτό σου μέσα στην αιωνιότητα του περιβάλλοντος χώρου και να κολυμπήσεις μέσα στο αέναο ποτάμι της μεγάλης διάρκειας, διαστέλλοντας έτσι μέχρις εσχάτων τα ασήμαντα όρια της ατομικής σου ύπαρξης».